O, bilgisayarlar arasında vakit geçirmeye bayılan bir dahi mi? Yoksa tek derdi servetine servet katmak olan işkolik bir varyemez mi?
“Her evde ve her masada bilgisayar!” mottosuyla yola çıkarak hayatımızı değiştiren, dünyanın en zengin insanı Bill Gates 59 yaşında…
Günde 17 saat çalışmasaydı belki hâlâ oda büyüklüğünde bilgisayarlarda elimizde kartlarla uğraşacak, siyah ekranda birtakım yazılarla boğuşacaktık. Şimdi XP, Vista, Windows 7, Word, Excel, PowerPoint, hatta mouse olmadığını hayal ettiğimizde, adının başına hangi sıfatı koyarsak koyalım Gates’in zekâsını ve çalışkanlığını takdir etmemiz gerekiyor.
Ansiklopedi başında geçen çocukluk
Bill Gates 28 Ekim 1955’te Seattle’da doğdu. Babası William Henry avukat, annesi Mary öğretmen ve işkadınıydı. Gates iki kız kardeşi ile birlikte büyürken kimine göre sıradışı bir çocuk, kimine göre ise gözlüklü ve dişlek bir nerd’dü.
Mesela yaşıtlarıyla oynamak yerine, babasının aldığı bir ansiklopedinin başında saatler geçiriyordu.
Bilgisayarlarla haşır neşir iki kafadar
Ailesi onu, ayrıcalıklı öğrencilere eğitim veren Özel Lakeside Okulu’na gönderdi. Okul 1968’de velilerden para toplayıp teletype makinesi aracılığıyla çalışan bir bilgisayar aldı.
Gates her fırsatta soluğu bilgisayarın başında alırken, ileride ortak olacağı Paul Allen ile muhabbeti ilerletiyordu.
Genç programcılar
Allen de Gates gibi bilgisayarlarla haşır neşirdi ve ikili henüz 13 yaşındayken bilgisayar odasında geceliyor, program yazıyordu.
İkilinin ergenliği böyle geçti. Okullarındaki maaş bordrolarını düzenleyen programcılara yardım ettiler. Bir bilgisayar firmasıyla anlaşıp program hatalarını bulmak için çalıştılar.
Reklamlardan Altair 8800
Gates ve Allen 1972’de ilk şirketlerini Traf-O-Data’yı kurdu. Bu şirket bir trafik sayım ve kontrol sistemi için programlar üretti. Ama esas çıkışları iki sene sonra dünyanın ilk mikrobilgisayarı Altair 8800’in reklamını görünce yaşanacaktı.
Bunun kendileri için büyük bir fırsat olduğunu anlayan ikili, Altair üreticisi şirketin sahibi Ed Roberts ile görüştü.
Sekiz haftada BASIC
Daha önce kimse kişisel bilgisayar kullanıcıları için programlama dili yazmamıştı. Ama sekiz hafta sonra, geliştirdikleri program dili BASIC (Beginner’s All-Purpose Symbolic Instruction Code / Yeni başlayanların her işe yarayan simgesel öğretim kodu) hazırdı. BASIC kişisel bilgisayar kullanıcılarına kendi programlarını yazabilme gücü kazandırmıştı.
Mezun değil, fahri doktor
Gates, liseden sonra Harvard Üniversitesi Hukuk Bölümü’nü kazandı. Sonra eğitimini üst düzey matematik ve bilgisayar alanına kaydırdı. Yine de aradığının, dünyaca ünlü o üniversitede olmadığını fark etti.
Bu yüzden 21 yaşında üniversiteyi bıraktı. Gates, hiçbir zaman lisans mezunu olamadı. Ama Harvard ona 2007’de fahri doktora unvanı verdi.
Microcomputer Software’den Microsoft’a
Artık ev bilgisayarı ve yazılım pazarı doğmuştu. BASIC ile çalışan Altair, bilgisayar alanında baş döndürücü bir buluştu. 4 Nisan 1975’te Allen ve Gates adı microcomputer software (mikrobilgisayar yazılım) kelimesinden türetilen Microsoft’u kurdular. Sahip oldukları BASIC için Microsoft olarak ilk resmi anlaşmalarını da aynı sene yaptılar.
IBM ve MS-DOS
İkili kısa süre sonra Apple, Tandy ve Commodore gibi PC (Personal Computer/Kişisel Bilgisayar) şirketleriyle lisans sözleşmeleri imzaladı. Gates 1979’da yalnızca 13 çalışanıyla yaklaşık 3 milyon dolarlık bir satış gerçekleştirdi.
IBM, kişisel bilgisayarlara bir işletim sistemi hazırlatmak için Gates ile temasa geçince 1980’lerde dünyada satış rekorları kıran MS-DOS ortaya çıktı. Artık IBM ile geliştirdikleri işletim sistemi bütün bilgisayarlar için standarda dönüşüyordu.
Her evde ve her masada bir bilgisayar
Microsoft, ileride bilgisayarların her ev ve ofis için çok değerli olacağını fark etti. Onların mottosu “Her evde ve her masada bir bilgisayar!”dı. Bunun için de yazılım programı yapmaya ağırlık verdiler.
Allen ve Gates ilk yazılımları Windows‘u 1985’te piyasaya sürdü. Şirket bir sene sonra halka açıldı ve 1987’de Windows 2.0 çıktığında, Gates 31 yaşındayken milyarderdi.
17/24
Gates ergenliğinden itibaren işkolikti. Bu yüzden de özel hayatı hep biraz sıkıntılıydı. Zira yıllar önce bir sevgilisinden vakti olmadığı gerekçesiyle ayrılmıştı. O dönemlerde günde 17 saat çalışıyordu.
Gates, daha sonra karısı olacak Melinda French ile 1987’de bir basın davetinde tanıştı. Melinda daha sonra Microsoft‘a girdi ve interaktif içerik biriminde çalıştı. İkili 1 Ocak 1994’e evlendi. Melinda bir süre sonra şirketten ayrıldı ve hayır işleriyle uğraşmaya başladı. Çiftin şu anda üç çocuğu var.
En iyi arkadaşı eski sevgilisi
“Bir kadınla bir erkeğin iyi iki arkadaş olabileceğini çağdaşlarım bile anlamakta zorlanıyor. Adım Bob Winblad olsaydı kimse Bill’le arkadaşlığıma bu kadar takmazdı.” Bu sözler Gates’in eski sevgilisi Ann Winblad’a ait.
İkili şu anda çok yakın arkadaş ve yılda bir hafta buluşup yazılım dünyasındaki gelişmeleri değerlendiriyorlar. Zira Winblad da bilgisayar uzmanı.
Saniyede 230 dolar
Gates 1995’ten itibaren Forbes dergisinin Dünyanın En Zenginleri Listesi’nde hep ilk üçte yer aldı. Gates 2014’te de bu listede yeniden 76 milyar dolarlık servetiyle ilk sıradaydı. Dünyanın en zengin adamı saniyede 230 dolar kazanıyor.
Tutumlu mu pinti mi?
Serveti hepimizin çenesini yoran Gates’in kimine göre tutumluluğu kimine göre ise pintiliği efsaneydi. Uzun süre özel uçak almayıp ekonomi sınıfını tercih etmesi, kaldığı otelin park yeri parasını pahalı bulunca parasız park yeri araştırması dillere dolandı.
Kiraladığı arabayı kullanmadığı sürelerde başkalarına kiraladığı bile söylendi.
“Öyle yaşarsam yeterince üretemem”
Sosyeteye karışmadığı, çılgın partiler vermediği için eleştirilen Gates’in servetini hakkınca yemediği iddia edildi. Kimilerine göre o, ince zevklerden yoksun, güzel yaşamaktan anlamayan biriydi.
Gates ise dünyevi hazlara fazla kaptırmaması gerektiğini düşünüyordu. Söylentilere cevabı netti: “Öyle yaşarsam öyle düşünmeye başlarım ve şimdikinden çok farklı bir kişiliğe sahip olurum. Yeterince çalışamam, yeterince üretemem.”
Gates Vakfı’na 38,7 milyar dolar
2000’de eşi Melinda ile Gates Vakfı’nı kurdu ve 2007’de servetinden 38,7 milyar doları yardım işlerinde kullanılmak üzere vakfa bağışladı. Bir sene sonra Microsoft’tan emekli olup kendini vakfa adadı.
Vakıf azınlık gruplardan, öğrencilere burs verilmesi, dünyada çocukların aşılanması ve bir AIDS aşısı bulunması gibi projeleri destekliyor.
113 milyon dolarlık evde yaşıyor
Hakkındaki varyemez iddialarına en net yanıtı, yedi yılda yapılan 113 milyon dolarlık evi aslında. Burada ısıtma, aydınlatma ve müzik bir bilgisayar tarafından denetleniyor. Misafirler, güvenlik nedeniyle bilgisayarlar tarafından izlenebilsin diye, yakalarında özel bir verici iğneyle dolaşmak zorunda. 5 bin metrekarelik bir alana sahip olan evde bir sualtı müzik sistemi, 2300 metrekarelik bir spor salonu ve 930 metrekarelik yemek odası bulunuyor.
Spor otomobil tutkunu
Gates’in bir başka tutkusu ise spor otomobiller. İlk otomobili 1967 model Ford Mustang’i hâlâ duruyor. Arkasından söylenen “Para harcamayı, iyi yaşamayı bilmez!” laflarının en güzel cevapları Porsche 911, Porsche 930 Turbo, Porsche 959, Ferrari 348, Carrera Cabriolet ve Lexus’u da garajında duruyor. Gates günlük araç olarak Lexus’u tercih ediyor.
Sanatın ve sanatçının dostu mu, gösteriş mi?
Okumaya düşkünlüğüyle tanınan Gates’in kütüphanesindeki en nadide eser Leonardo Da Vinci‘nin el yazması Codex Leicester. Gates hidrolik, jeoloji ve astronomi üzerine 15. yüzyılda Da Vinci’nin çalışmalarının yer aldığı bu defteri 1994’te 31 milyon dolara satın aldı.
Tek ilgi alanı kitaplar değildi. Dört sene sonra ise Winslow Homer‘ın Lost on the Grand Banks adlı tablosuna 34 milyon dolar ödeyerek rekor kırdı.
Microsoft neden başarılı?
Şirketin prensipleri belli. Sloganları: “We set the standards!” (Standartları biz koyarız). Şirket, başka şirketler gibi faaliyet alanlarını dağıtmıyor, en iyi olduğu alana odaklanıyor. Microsoft’un cirosunun yüzde 90’dan fazlası yazılımdan geliyor. Mouse, oyun kumanda cihazı, ses kartı gibi donanımları da Microsoft’un yazılım teknolojilerini desteklemek için üretiyorlar.
Astronomik maaş yerine hisse
Bill Gates, çalışanlarına astronomik maaşlar yerine hisse veriyor. Microsoft’un çalışan sirkülasyonu ABD ortalamasının yarısı düzeyinde. İşe eleman alınacağı zaman en uygun pozisyona en uygun aday seçiliyor. Kimse laf olsun veya pozisyon dolsun diye çalıştırılmıyor. Bu yüzden de elemanlarına çok değer veriyor.
Gates vs. Volkswagen
Gates bir seminerde sektördeki gelişmeleri anlatmak için Volkswagen (VW) üzerinden örnek verince kapışma başladı. Gates “Eğer Volkswagen firması son 25 yıl içinde bilgisayar sektörü kadar hızlı gelişmiş olsaydı bugün 500 dolara alacağımız arabalara 25 dolarlık benzin koyup dünya turu atmamız mümkün olacaktı!” demişti.
Hava yastıkları açılacak, emin misiniz?
Bir hafta sonra VW’nin açıklaması şöyleydi: “Otomotiv sektörü Bill Gates’in işletim sistemi gibi gelişmiş olsaydı, arabada tek koltuk olacak, diğer koltuklar için ekstra lisans parası ödeyecektik. Arabamız sadece bizim ürettiğimiz benzinle çalışacak, gösterge tablosundaki ikaz ve uyarı ışıkları yerine, ‘Arabanız geçersiz bir işlem yürüttü ve kapatılacaktır’ yazan tek bir lamba olacaktı. Ayrıca kazada hava yastıkları açılmadan önce ‘Hava yastıkları açılacak emin misiniz?’ diyen bir ışık yanacaktı.”
Gençler bizden geçti artık ama çocuklarımız için henüz erken. Adamın hayatından da anlaşılacağı üzre insan bir konuya bağlı kalıp bu alanda yılmadan çalışırsa dünya devi olabiliyor. Dikkat edin çalarsa demedim, çalışırsa dedim. Şimdi çalanlar olsa olsa dünyanın siktirettiği bireyler olacak ve hatırlanmayacaklar bile. Bu arada bilgisayar ve işletim sisteminde Apple da şans vermek lazım, ben denedim karşılığını fazlasıyla aldım. Şimdi dağılın.