ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » Osmanlının En Büyük Beş Matbaasından Birinin Sahibi Artin Asaduryan Hakkında 8 Bilgi

Osmanlının En Büyük Beş Matbaasından Birinin Sahibi Artin Asaduryan Hakkında 8 Bilgi

Mert Bekçi Yazar: Mert Bekçi
27 Kasım 2018
Kategori: Edebiyat, Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Türk matbaa ve basınının çok hummalı bir geçmişi vardır. Bunu diyerek, dönemin matbaa sahiplerinin verdiği çeşitli uğraşıları kastediyorum. Eski birçok yayın organımız, yani dergi ve gazetelerde; toplumsal adalet, ahlak, hukuk, eğitim, din gibi temel meseleler ele alınır. Türk matbaacılığı ve gazeteciliğinin ivme kazandığı Tanzimat Dönemi ve İkinci Meşrutiyet de basınımızın gelişim gösterdiği önemli tarihi noktaları oluşturur. Özellikle İkinci Meşrutiyet’in getirdiği bazı anayasal özgürlükler Müslüman olan, olmayan ve yabancı dilde gazete çıkaran herkesin faydalandığı hususlar olur. Öyle ki bu dönemin ilk bir senesi içerisinde üç yüzden fazla gazete ve dergi yayın hayatına başlar. Bu devirlerde matbaa ve gazetecilik yapan isimlerden biri de Ermeni asıllı Artin Asaduryan’dır. Osmanlı döneminde Ermeni matbaacılığının ayrıca bir önemi olduğunu da hesaba katarsak Türk yayın tarihinin önemli isimlerinden Artin Asaduryan’ı öğrenmemiz için çok sebebimiz var.

1. Artin Asaduryan’ın hayatı


Aslen Kayserili olan Asaduryan 1850’lerin başında Kayseri’de doğar. Buradaki eğitim hayatını tamamlayarak genç yaşta İstanbul’a gelir. Burada dizgicilik yapmaya başlayarak matbaa ve basın hayatına da girmiş olur. 1880’lerin başında Şirket-i Mürettibiye Matbaası’nı satın alarak işlerini büyütür. Matbaasında tiyatro afişleri, çeşitli kitaplar, muhasebe defterleri basılır. Türkçe, Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca, Rumca, Rusça, Ermenice olmak üzere toplam 8 ayrı dilde baskı yapılır. Titiz çalıştığı ve kaliteli ürünler ortaya çıkardığı için kısa sürede dikkat çeker ve ışıldar. Ayrıca evli olan Asaduryan’ın sayısı tam olarak bilinmemekle beraber fazlaca erkek çocuğu vardır.

2. Meşhur Babıâli Caddesi


İstanbul Fatih semtinde yer alan Babıâli Caddesi bugün olduğu gibi o zamanlarda da yayıncılık sektörünün merkezi yerlerinden biridir. Asaduryan’ın matbaası da zaten Babıâli Caddesi’ndedir. Reşid Efendi Hanı’nda 52 numarada yer alır. Matbaa hem harf hem de taş baskı yapabilecek kapasiteye sahiptir.

3. Artin Asaduryan ve Mahdumları Matbaası


1894 senesine değin “Şirket-i Mürettibiye Matbaası” adıyla faal olan matbaa bu tarihten sonra adını değiştirmek zorunda kalır. Hükümetin “şirket” kelimesini yasaklamasından dolayı matbaanın adını “Artin Asaduryan ve Mahdumları Matbaası” olarak değiştirir. II. Abdülhamid devrinin en aktif matbaalardan biri olur.

4. Hapishane yolu


Artin Asaduryan, Ermenileri de kapsayan 24 Nisan 1915 tarihli genelge ile tutuklanır ve 2 ay Ayaş Hapishanesi’nde kalır. 27 Haziran 1915 tarihli telgraf emri ise onun hapisten çıkmasını sağlar. Bu telgraf emrini ise dönemin Dahiliye Nezareti çeker.

5. Matbaasının başarısı


Artin Asaduryan’ın matbaası, 19. asırda gelişim gösteren Türk basının çok önemli bir yerindedir. Ortaya çıkardığı kaliteli yayınlar, sürekli faal oluşu matbaanın ışıldayan bir demir olmasını sağlar. 1863 ile 1900 yılları arasında 567 adet baskı yaparak İstanbul’da Türkçe eser basan matbaalar listesinde dördüncü sırayı kapar. Ayrıca edebiyat alanında da iki yüze yakın baskısıyla yine üst sıralarda yer almayı başarır. 1889’dan 1928’e kadar yıllık ortalama 36 adet eser basmayı başarır.

6. Malumat dergisi


Artin Asaduryan’ın matbaası pek çok süreli yayının da çıktığı yer olur. Bunlar arasında Aşiyan, Ceride, Ceride-i Baytariye ve Ziraiye, Mecmua-i Fünûn-i Baytariye, Musavver Karnaval yayınları yalnızca birkaç örnektir. Fikir vermesi açısından Malumat dergisini biraz açarsak; Mehmed Fuad ile Artin Asaduryan’ın birlikte çıkardıkları bir dergidir. Yayın hayatına Şubat 1894 yılında başlayan dergide Tevfik Fikret, Süleyman Nazif, Abdullah Cevdet önemli şairler yer alır. Bu bakımdan Malumat’ın Türk edebiyat tarihinde de önemli bir yeri vardır.

7. İlk “Deniz Altında Yirmi Bin Fersah” çevirisi


Fransız yazar ve gezgin Jules Verne tarafından yazılan ve günümüzde “Denizler Altında Yirmi Bin Fersah” olarak bildiğimiz kitabın ilk çevirisi Asaduryan’ın matbaasında basılır. Sene 1890’ı gösterir. Henüz o dönemde matbaanın adı Artin Asaduryan Şirketi Mürettibiye’dir.

8. Kapanış


Fotoğraf, “Deniz Altında Yirmi Bin Fersah” çevirisinden. Artin Asaduryan, 19. yüzyıl Türk basın tarihinin önemli ve üretken bir ismi olarak tarihimize geçer. Matbaasından çıkan pek çok yayının ahlak, hukuk, eğitim, din, siyaset gibi önemli kavramları içermesi onun kültür ve düşünce dünyamıza yaptığı katkıları da gösterir. Edebiyat-ı Cedide topluluğunu bir araya getiren Tevfik Fikret, Süleyman Nazif gibi genç şairleri Malumat dergisi etrafında toplayarak edebiyatımızın gelişiminde de bir yere sahip olur. Artin Asaduryan’ın matbaası, bugün hâlâ o devrin siyasi, sosyal, kültürel, askeri pek çok alanını kavramak ve incelemek için belge niteliğindedir.

Kaynak: 1

Paylaş33TweetleGönder
Mert Bekçi

Mert Bekçi

Artvin'den Kocaeli'ye, İzmir'den Eskişehir'e dört yıllık, çok şehirli edebiyat eğitimi. Edebiyat, dergicilik, yazarlık ve türevleriyle uğraşır.

İleri
Dünyanın En Dik Yamaçlarından Geçerek Şirin Balıkçı Köyüne Varan Flam Treni

Dünyanın En Dik Yamaçlarından Geçerek Şirin Balıkçı Köyüne Varan Flam Treni

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Karanlığın İçinden Doğan Japon Dansı Butoh Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Müzik

Karanlığın İçinden Doğan Japon Dansı Butoh Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Susuzluktan Alerjiye: Göz Altı Morluklarına Neden Olan 10 Şey
Sağlıklı Yaşam

Susuzluktan Alerjiye: Göz Altı Morluklarına Neden Olan 10 Şey

Manipülatör İnsanların Sorun Sizdeymiş Gibi Hissettirmek İçin Yaptığı 14 Şey
Yaşam

Manipülatör İnsanların Sorun Sizdeymiş Gibi Hissettirmek İçin Yaptığı 14 Şey

La La Land’den Oppenheimer’a: 21. Yüzyılın En Çok Abartılmış 15 Filmi
Film

La La Land’den Oppenheimer’a: 21. Yüzyılın En Çok Abartılmış 15 Filmi

Markanızın Hikayesini Liste İçerik Formatında Anlatmanız İçin 8 Neden
Sponsorlu İçerik

Markanızın Hikayesini Liste İçerik Formatında Anlatmanız İçin 8 Neden

Türkiye Bunu Konuşuyor! Sahte Diploma Soruşturması Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Türkiye Bunu Konuşuyor! Sahte Diploma Soruşturması Hakkında Neler Biliniyor?

Psikologlara Göre Mahremiyetinizi Korumanız İçin Kimseyle Paylaşmamanız Gereken 11 Kişisel Bilgi
Yaşam

Psikologlara Göre Mahremiyetinizi Korumanız İçin Kimseyle Paylaşmamanız Gereken 11 Kişisel Bilgi

Beş Duyunun Çok Ötesinde! Bilim İnsanları “Altıncı His” Konusunda Ne Düşünüyor?
Teknoloji - Bilim

Beş Duyunun Çok Ötesinde! Bilim İnsanları “Altıncı His” Konusunda Ne Düşünüyor?

Konusu, Oyuncuları, Bölümleri: Dexter: Resurrection Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Dizi

Konusu, Oyuncuları, Bölümleri: Dexter: Resurrection Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bir Yıldır Helsinki’de Trafik Kazası Kaynaklı Ölüm Yaşanmadı: Peki Bunu Nasıl Başardılar?
ListeList Özel

Bir Yıldır Helsinki’de Trafik Kazası Kaynaklı Ölüm Yaşanmadı: Peki Bunu Nasıl Başardılar?

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

9 Ağustos 2025
Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

9 Ağustos 2025
Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

8 Ağustos 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

8 Ağustos 2025
Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

8 Ağustos 2025
Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

8 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu