Aydın Alev Alatlı cumhurbaşkanımıza “George Orwell yaşasaydı sizi ayakta alkışlardı” demişti. Biz Alev teyzenin neden böyle bir şey dediğini anlamadık. İyi bir şey mi söyledi, kötü bir şey mi söyledi bilemedik. Hayat neden bu kadar zor. 🙁
Bi haftadır falan düşün düşün çıkaramıyoruz. Yani merhum Orwell şüphesiz önemli bir kişiydi. Ama aynı zamanda kendisi için sosyalistti, komünistti diyenler çoktur. Atayizin önde gideni olduğunu söylemeye bile gerek yok. İngiliz ajanı olduğunu da yazan çizen New York Times gibi hayli ciddi yerler var. Eğer bu adam komünistse ki bu ülkemiz sınırlarında küfür gibi bir şeydir, neden bizim cumhurbaşkanımızı ayakta alkışlıyor. Eğer ki sosyalistse ki bu da bizim ülkemizde pek iyi bir şey değildir, yine aynı noktaya varıyoruz: Neden alkışlıyorsun be adam? Bakınız İngiliz ajanı hadisesine hiç girmiyoruz.
Alev teyze aydın bir kişi olduğu için böyle çok derinlikli, diyalektik materyalizm falan olaylarına daldı da ondan mı anlamadık acaba ki? Yani bişey söylerken başka bir şeyleri de mi kastediyor. Çok katmanlı anlamlar? Yoruma açık alanlar? Hayat neden bu kadar zor. 🙁
Aradık taradık biz de çözümü George Orwell’de bulduk. Ünlü yazar zamanında iyi çay demleme hakkında ipuçları derlemiş. Huzurlarınızda George Orwell’den iyi çay demlemenin 11 sırrı. Kolay gelsin Alev teyze. Liste George Orwell’in 1945 tarihli “A Nice Cup of Tea, İyi bir Bardak Çay” yazısından alınmıştır.
1. Hint ya da Seylan çayı kullanın Çin çayı kullanmayın
Burada mevzuyu yerelleştirip Karadeniz bölgemizin nadide çayı “Tirebolu 42” kullanılması yönünde naçizane bir tavsiye verebiliriz. Alev teyze isteğe bağlı Rize çayı’da kullanabilir. Muhtemelen kullanacaktır da.
2. Çayı az miktarda yapın
Açgözlülük yapıp bol bol demlerseniz çayınızın tadı çabuk bozulur diyor sayın Orwell. Çay az ve küçük porsiyonlarda demlenmeli. Burada usta yazar askerde demlenen çayları örnek vermiş ve nasıl da bulaşık suyu gibi olduklarından yakınmış. Askeri vesayete de giydirmiş olabilir belki orasını biz bilemeyiz.
3. Demliğiniz en baştan sıcak olsun
Önceden boş demliği ısıtın ya da sıcak suyla çalkalayın demiş George Orwell. Bizim demleme metodunda çaydanlık ve demlik üst üste olduğu için zaten sıcak oluyor ama çaydanlıksız demleme yapılacaksa yazarımıza kulak vermekte fayda var gibi. Ayrıca iyi çay çelik demlikte değil porselende demlenir.
4. Çayınız sert olsun
Bu tabii kullanacağınız çayın cinsiyle de alakalı. Orwell’in kullandığı Seylan türünde tepeleme bir demlik için 6 dolu kaşık çay denilmiş. Bir tiryaki olan George abi’nin “Sağlam bir bardak çay 20 açık çaydan iyidir” diye özlü sözü bile var. Bi açılış ödül töreni falan olursa bu söz kullanılabilir. Nasıl olsa kimse anlamıyor.
5. Çay direkt demliğe konmalı
Ya naapacağıdık demeyelim. Burada kasıt araya süzgeç, filtre vb. malzemeler karıştırılmaması yönünde. Ne kadar artı malzeme o kadar kötü çay. Ne kadar saf ve doğal ve az aksesuar o kadar iyi çay.
6. Su iyi kaynamış olmalı
Öyle poşet çaylarda olduğu gibi 80-90 derece gibi değil. George Orwell’e göre adam gibi çay suyu fokur fokur kaynamalıdır. Çayla su buluştuğu anda suyun buharı odaya yayılmalı çaya değdiği anda aromasını çıkartmalıdır.
7. Dökmeden önce iyi bir karıştırmalı
Demliği şöyle bir çalkalayıp ortamı iyice harman edelim diyor George abi. Sağa sola yapışmış yaprak kalmamalı hepsi su içinde kalmalı manasında.
8. Çay bardağı meselesi mühim
Belli ki Orwell’in ince belli bardaktan haberi yok. İngiliz usulü fincanlardan bahsetmiş. Yuvarlak ya da kavisli zeminli olanlar daha iyidir hem daha fazla alır hem de düz ya da köşeliler gibi çayı çabuk soğutmaz diyor Orwell. İnce bellii. Case closed mister. Burada yerelliğin önemini her seferde vurgulayan Alev teyzenin de bizimle aynı fikirde olduğuna eminiz.
9. Çay ve süt ikilisi
Burada da bir İngiliz geleneği mevzu bahis edilmiş. Çayı sütle seven bir millet İngilizler. Aslında kimi tariflerde iyi oranlanırsa fena da olmuyor. Sütün kaymağı kreması olmamalı diyor Orwell, çok yağlı da olmamalı. Sütte bile yağ önemli. Yağ miktarı fazla oldumu malum her mevzunun tadı bozuluyor.
10. Hangisi önce konulmalı
Bu da sütle ilgili bir mevzu. Kimi İngiliz bardağa önce süt sonra çay konulmalı dese de işin aslı her zaman önce çay ardından sütün konulmasıymış.
11. Şeker?
Nedense Türkleri es geçip Ruslardan örnek vermiş Orwell. Komünisttir demiş miydik? Ruslar çayı şekerli içer ama gerçek bir çay sever çayın aromasını şekerle berbat etmemeli diyor ünlü yazar.
Çaylı Bonus 1: Cat Stevens – Tea for the Tillerman
Alev teyzenin cümlesinin devamı: “O yetmez Daniel Defoe kalkar o da alkışlardı…” şeklindeydi. Ne yapmak niyetindesin Alev teyze, beynimiz alev aldı. Daniel Defoe nereden çıktı. Robinson Crusoe’ü yazmış tamam. Ama Robinson için de sömürgecidir, emperyalisttir diyorlar. Neden elin komünistlerine, atayizlerine, sömürgecilerine alkış tutturuyorsun. Ne yapmak peşindesin. Neden ülke bu denli anlamsızlaştı. Sen aydın değil miydin. Aydınlar bizi neden aydınlatmıyor da kafamızı karıştırıyor. Hayat neden bu kadar zor. 🙁
