Dünyanın çeşitli bölgelerine yayılmış milyonlarca farklı türde hayvan bulunuyor. Bu hayvanların çoğu insanlar arasında baya popülerken çok nadir görülen bazı türlerin isimlerini dahi bilmiyoruz. İnsanlık, Antik Yunan’dan beri hayvanları inceleyip onlara isim vererek belirli kategorilere ayırıyor. Bilim insanları keşfettikleri yeni canlı türlerine bazen kendi isimlerini veriyor, bazen diğer canlılarla etkileşimleri incelenip ona göre isim verme yolunu seçiyor. Ancak bazı bilim insanları yeni tanımladıkları hayvanlara isim verirken diğer meslektaşları kadar düşünmüyor. Bu kategorideki hayvanlar, isimlerini çıkardıkları sesten alıyor. İşte o hayvanlardan bazıları…
1. Ai
Dünyanın en kısa isimlerinden birine sahip olan ai, üç parmaklı bir tembel hayvan. Ai’ler Güney Amerika’da yaşıyor. Genelde uysal olsalar da korktuklarında ya da paniklediklerinde ağlama benzeri bir ses çıkarıyorlar. Tahmin edileceği gibi bu ses “ah-ee” şeklinde. Bu nedenle sevimli tembel hayvanın ismi “Ai” olarak belirleniyor.
2. Bobolink
Bobolink, yaz aylarını Kuzey Amerika’da kış aylarını ise Güney Amerika’da geçiren etkileyici sesiyle duyanları kendine hayran bırakan bir kuş türü. Yaşamları boyunca dünyanın etrafını 5 kez turlayacak kadar çok seyahat eden bobolinkler, güzel şarkı söylemeleriyle ünlüler. Ötmeye başlamadan önce daima “Bob-o-Lincoln” şeklinde bir ses çıkardıkları için 1800’lü yıllarda itibaren bobolink olarak anılmaya başlamışlar.
3. Catbird
Catbird; Afrika, Amerika ve Avustralya’da bulunan orta büyüklükte bir kuş türüdür. Kedilerin “meow” sesini taklit ettikleri için catbird (kedikuşu) olarak adlandırılırlar. Dünya genelinde 14 ayrı kedikuşu türü bulunur. Neredeyse tamamı kedi miyavlamasına benzer bir ses çıkarır. Bu nedenle onların taksonomik isminin kökeni dahi catbird’dür.
4. Çıvgın
Çıvgın; Avrupa, Kafkasya ve Kuzey Afrika bölgesinde bulunan ötleğengiller familyasının yaygın görülen üyelerinden biridir. Çıkardıkları iki notalı ses nedeniyle Türkiye’de bu kuş türüne çıvgın deniyor. Ancak İngilizler “chiffchaff”, Hollandalılar “tjiftjaf”, Almanlar ise “Zipfzapf” olarak adlandırıyor.
5. Chowchilla
Avustralya’ya özgü bir kuş türü olan Chowchilla, sadece Queensland’ın kuzeyindeki yağmur ormanlarında bulunuyor. “Chow-chilla-chow-chow” sesleriyle kendilerini ifade eden bu kuşlar, uzun saatler yorulmadan ötmeleriyle tanınır. Avusturalya’ya ilk gelen sömürgeciler, kuşları çok gürültücü buldukları için onlara bu ismi vermiştir.
6. Devil in the Trees (Ağaçtaki Şeytan)
Yeni Kalkedonya halkı, ülkelerine özgü dev kertenkeleleri, “ağaçtaki şeytan” ismiyle tanımlıyor. Aslında bilimsel adı Rhacodactylus leachianus olan bu sürüngenler, İngilizcede kısaca “leachie” olarak isimlendiriliyor. Dünyanın en büyük kertenkelesi olarak bilinen “ağaçtaki şeytanlar”, gündüzleri ağaç kavuklarında uyur, geceleri ise kuytu köşelerde gezer. Sadece gece saatlerinde uyanık oldukları için çıkardıkları tuhaf sesler yerel halkı oldukça korkutuyor. Dev kertenkeleler, ürkütücü ve şeytani sesler çıkardığı için “ağaçtaki şeytan” ismiyle anılıyor.
7. Dickcissel
Dickcissel, orta Amerika’ya özgü bir kuş türüdür. Soluk renkli gagaları, göğüslerinde sarı lekeleri ve kahverengimsi kanatları bulunur. Bu kuşların en karakteristik özellikleri sadece uçtukları sırada çıkardıkları vızıltılardır. İlk defa 1789 yılında, “dd-dick, ciss-ciss-cissel” şeklindeki vızıltıları baz alınarak “dickcissel” ismi veriliyor.
8. Dikdik
Dikdik, ortalama 50-70 santimetre uzunluğu ve 3-6 kilogram ağırlığıyla dünyanın en küçük antilop türlerinden biridir. Özellikle dişi antiloplar, tedirgin oldukları zaman ıslık benzeri tiz bir ses çıkarırlar. Bu çağrıyı, ailesini ve diğer hayvanları avcılara karşı uyarmak için yaparlar. Tekrarlayan “dik” sesini çok fazla kullanmaları nedeniyle isimleri “dikdik” olarak kalmıştır.
9. Flicker
Kuzey ve Orta Amerika’da yaşayan Flicker’lar, ağaçkakan ailesinin bir üyesidir. Flicker diğer ağaçkakan türlerine kıyasla daha hareketli ve neşeli bir kuştur. Ses çıkarmak için sadece ağaçları değil metal gibi yüzeyleri de kullanırlar. Nesnelere vurduklarında titreşim benzeri bir ses çıkardıkları için İngilizcede titreşim anlamına gelen “Flicker” kelimesi onları tanımlamak için kullanılmıştır.
10. Gang – Gang
Gang – gang, Avustralya’nın tropik bölgelerinde yaşayan bir kuş türüdür. Gövdesi gri renkte olan bu kuşların tepe bölgesi parlak kırmızıdır. Bu ismi almalarının sebebi “gang – gang” şeklinde kapı gıcırtısına benzeyen bir ses çıkarmalarıdır.
11. Gecko
Geckolar, sıcak iklimlerde yaşamayı seven bir kertenkele türüdür. Boyları 1.5 ile 60 santimetre aralığında değişen bu kertenkeleler, ayaklarındaki müthiş tutunma yetileriyle bilinirler. Bu özellikleri onların baş aşağı yürüyebilmesine olanak sağlar. Dillerini damaklarına sürterek ses çıkarmaktan çok hoşlanırlar. İki notalı olan bu ses “Gec-ko” şeklindedir.
12. Grey Go – Away
Grey go – away olarak isimlendirilen kuşlar, çoğunlukla Güney Afrika bölgesinde bulunur. Uzun bir kuyruğa ve dumanlı gri tüylere sahiplerdir. Diğer kuş türleri gibi uçmayı pek sevmezler. Küçük gruplar halinde su yüzeylerine yakın yerlerde ikamet ederler. Sinirlendiklerinde tıpkı İngilizce konuşan ülkelerdeki insanlar gibi “go – way” şeklinde bağırırlar. Oldukça yavaş ve baskın şekilde çıkardıkları bu ses gerçekten etkileyicidir. Karakteristik rengi ve huysuz ciyaklamaları nedeniyle “grey go – away” olarak adlandırılmışlardır.
13. Grunt (Homurtu)
Grunt, batı Atlantik Okyanusu’na özgü ortalama 30 santimetre uzunluğunda Haemulidae familyasından bir balık türü. Bu balıklar kendilerini tehdit altında hissettiklerinde dişlerini gıcırdatarak homurtulu bir ses çıkarırlar. Bu nedenle onlara İngilizcede homurtu anlamına gelen “Grunt” ismi verilmiştir.
14. Hoolock
Hoolock; Bangladeş, Hindistan ve Myanmar’da yaşayan kuyruksuz bir maymun türüdür. İsimleri dünya genelinde 13 milyon kişinin konuştuğu Assam dilinden gelir. Boyları 60-90 santimetre, ağırlıkları ise 4-13 kilogram arasında değişir. Hoolock’lar tek eşli çiftler halinde çekirdek aile olarak yaşar. Çıkardıkları hoo-lock sesi çoğunlukla aile bireylerine yönelik bir çağrıdır. İsimleri de bu iki heceli sesten gelir.
15. Hoopoe
Avrasya ibibiği olarak da bilinen Hoopoe, 25-32 santimetre uzunluğunda orta büyüklükte bir kuş türüdür. Siyah beyaz çizgili kanatları ve uzun gagaları ayırt edici özellikleri arasında bulunur. Çağrı sesleri tipik olarak üç hecelidir: “ho – ho – ho”. Son heceyi daha baskın çıkardıkları için “p” sesi duyulur. Bu nedenle “hoopoe” olarak adlandırılırlar.
16. Katydid
Katydid, Antarktika dışındaki bütün bölgelerde yaygın olarak görülen bir çekirge türüdür. Tettigoniidae ailesine mensup olan bu çekirgelerin 6000’den fazla ayrı türü bulunur. Ön kanatlarını birbirine sürterek üç heceli ses çıkarırlar: “ka- ty- did”
17. Peewit
Avustralya ve Yeni Gine’de bulunan Peewit, boyu 28-33 santimetreye, ağırlığı ise 150-330 grama kadar ulaşabilen bir kuş türüdür. Siyah, beyaz ve yeşil olmak üzere üç renkten oluşan bu kuş, ince ve tiz sesleriyle tanınır. “Peepsweep”, “teewhit” sesleriyle iletişim kurdukları için onlara “Peewit” ismi verilmiştir.
18. Veery
Kuzey Amerika’nın nemli ormanlarında yaşayan Veery, göğsünde kahverengi lekeleri bulunan küçük bir kuş türüdür. İletişim kurarken “vee- er” sesi çıkardıkları için bu şekilde isimlendirilmişlerdir.
19. Whistlepig
Kuzey Amerika’ya özgü bir dağ sıçanı olan whistlepig, ilk defa 1758 yılında tanımlanmıştır. Çoğunlukla Kanada ve Alaska’da yaşayan bu sıçanlar, kayalık ve dağlık alanlarda bulunurlar. Kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ıslık benzeri bir ses çıkarırlar. Bu nedenle bu dağ sıçanlarının ismi İngilizcede ıslık anlamına gelen “whistlepig”dir.
