Avustralya, on binlerce yıl öncesine dayanan ve yüzlerce nesil boyunca gelişen zengin bir yerli tarihine sahiptir. Aborjin ve Torres Strait Adalı toplulukları, kültürleri, dilleri ve geleneksel topraklarıyla güçlü bağlara sahiptir ve dünyaya kendi topluluklarına özgü ruhani bir mercekle bakarlar. Farklı kültürlere ve inançlara sahip olan halk, Avustralya’nın ilk insanları olarak bilinir. Sizler için Aborjinler kimdir, Aborjinler nereli, Aborjinler neye inanır ve Aborjinler hangi dili konuşur gibi merak edilen soruların yanıtlarını bu listede derledik. Hazırsanız, Aborjinler kimdir sorusunu yanıtlayarak başlayalım.
Filmlerde, dizilerde veya haberlerde Aborjin kelimesini sık sık duymak mümkün. Hal böyle olunca, insanlar Aborjinler kimdir ve nereli diye merak ediyor. Aborjinler kimdir ve nereli sorularını yanıtladık.
Avustralya Aborjinleri, tarihleri 50.000 yıldan daha eskiye uzanan dünyadaki en eski sürekli uygarlıklarından biridir. Avustralya kıyılarına ulaşana kadar Hindistan ve Asya kıyılarını geçerek Afrika’dan göç eden ilk insanlar arasındaydılar. Günümüzde, Avustralya’nın her yerine yayılmış 250 farklı dil grubu var. Avustralya Aborjinleri iki gruba ayrılır: İngiltere 1788’de adayı kolonileştirmeye başladığında zaten Avustralya’da ikamet edenlerle akraba olan Aborijin halkları ve bir grup ada olan Torres Strait Adaları sakinlerinin soyundan gelen Torres Strait Adalı halkları. Tüm Avustralya Aborjinleri, Avustralya’ya özgü gruplarla akrabadır. Aborjinler ve Torres Strait Adalılar homojen bir grup değillerdir. Onlar, bu uluslar içindeki yüzlerce kültürel gruptan ve klandan oluşan çeşitli bir gruptur.
Torres Boğazı Adalıları, Queensland’deki Cape York ile Papua Yeni Gine arasındaki Torres Boğazı adalarından gelen Avustralyalı ilk milletlerdir. Melanezya kökenlidirler ve Aborjin Avustralyalılardan farklı kimliklere, geçmişlere ve kültürel geleneklere sahiptirler. Torres Boğazı Adaları, 48.000 km2’lik bir alana dağılmış yaklaşık 274 küçük adadan oluşan bir gruptur.
Aborjinler kimdir öğrendiğimize göre kökenlerine, inançlarına, kültürel yapılarına ve lisanlarına bakalım…
Aborjinlerin kökeni ve hikayesi
2017’de 111 Avustralya Aborjinin genomları üzerinde yapılan genetik bir çalışma, bugünün Avustralya Aborjinlerinin hepsinin yaklaşık 50.000 yıl önce anakarada ortaya çıkan farklı bir popülasyonun üyesi olan ortak bir atayla akraba olduğunu buldu. İnsanların ilkel tekneler kullanarak Asya’dan Kuzey Avustralya’ya göç ettikleri düşünülüyor. Başka bir teori ise, bu ilk göçmenlerin yaklaşık 70.000 yıl önce Afrika’dan çıktıklarını ve bunun da Avustralya Aborjinlerini Afrika dışında yaşayan en eski insan nüfusu yapacağını savunuyor.
1788’de İngiliz yerleşimciler, Avustralya’yı kolonileştirmeye başladığında, orada 750.000 ila 1.25 milyon Avustralya Aborjininin yaşadığı tahmin ediliyor. Kısa süre sonra salgın hastalıklar adanın yerli halkını mahvetti ve İngiliz yerleşimciler Aborjin topraklarını ele geçirdi. Bazı Avustralya Aborjinleri dirense de, 20.000 kadar yerli, İngiliz yerleşimciler ile çatışırken hayatını kaybetti. İngiliz yerleşimciler topraklarını ele geçirirken, çoğu katliamlara ve topluluklarının yoksullaşmasına boyun eğdirildi.
1910 ile 1970 arasında hükümetin asimilasyon politikaları, Aborjin çocukların %10 ila 33’ünün evlerinden zorla çıkarılmasına yol açtı. Bu çocuklar evlatlık verildi veya kurumlara yerleştirildi ve ana dillerini konuşmaları yasaklandı. Ayrıca isimleri sık sık değiştirildi.
Avustralya Aborjinlerinin Düş Zamanı inancı üzerine kurulu manevi erdemleri ve şifahi gelenekleri bulunmaktadır. Düş Zamanı, Aborijin ruhani inançlarının karmaşık ağını, dünyadaki yaratılışını ve varoluşunu tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bu dünya görüşü geçmişi, bugünü ve geleceği kapsar ve nehirleri, su birikintilerini, tepeleri, kayaları, bitkileri ve hayvanları yaratan ruhlar tarafından toprağın ve insanların nasıl yaratıldığının ayrıntılarını verir. Bu bilgi farklı hikayeler, şarkılar, danslar ve törenler ile nesilden nesile aktarılır. Bu, Aborijin ve Torres Strait Adalı kültürünün bir parçasını oluşturur ve aile ilişkileri için oldukça önemlidir.
1996 nüfus sayımında Aborjinlerin %72’si Hristiyanlığı, %16’sı ise herhangi bir dini işaretlememiştir. 2001 yılında yapılan nüfus sayımında Aborjinlerin %0.03’ünün Aborjin dini pratiklerini uyguladıkları tespit edilmiştir.
Aborjinlerin lisanı
Avustralya Aborjinleri, Antakarinya veya Andagarinya adı verilen lisanı konuşuyorlardı. 1981 yılında bu dili konuşan insan sayısı 50 idi. 2006 yılında ise bu dili sadece 6 insan konuşuyordu. Yani Aborjinlerin öz lisanı kaybolmanın eşiğinde. Günümüzde Aborjinler, Avustralya’nın resmi dili olan İngilizceyi konuşuyorlar.
Aborjinlerin aile ilişkileri
Avustralya Aborjinleri genellikle kültürlerinin çekirdeğini oluşturan karmaşık bir aile bağları, roller ve sorumluluklar sistemine sahiptir. Bu sistemler kişinin toplumdaki yerini tanımlar ve insanları birbirine bağlar. Ayrıca, çocuklar ve ailelerine bazı sorumluluklar vererek her aile üyesinin akrabalık sisteminde diğerlerini nasıl desteklemesi gerektiğini öğretir. Yaşlılar anlayışlarını, becerilerini, bilgilerini ve hikayelerini kendilerinden sonraki nesillere aktararak geçmişle bugün arasında köprü kurarlar.
Bu, çocuklara bakmanın yalnızca çocuğun biyolojik ebeveynlerinin değil, tüm akrabaların sorumluluğu olduğu anlamına gelir. Avustralya’nın yakın geçmişinde, sömürgeleştirmenin etkileri ve Avrupa’nın sosyal, politik, ekonomik ve kültürel yapılarının dayatması nedeniyle aileler ve topluluklar birbirinden ayrılmıştı. Bu durum, kültürel bilginin nesilden nesile aktarılmasında ve sosyal ve kültürel bağların sürdürülmesinde uzun vadeli travmatik sorunlara yol açmıştır.
Aborjinlerde sanat ve müzik
Aborjin sanatı, ağaç kabuklarının ve mağara duvarlarının boyanması, şarkıların ve şiirlerin söylenmesi ve böylece dinsel inançların betimlenmesi şeklindedir. Günümüzde bazı Aborjinler, kömür ve toprak boya ile yaptıkları eserlerini satarak geçimini sağlamaktadır. Aborjin müziği, birbirine vurulan iki çubuk ve bir didgeridoo (uzun ve odundan yapılmış bir çeşit kaval) ile yapılmaktadır.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
