Geçtiğimiz günlerde Ipsos KMG‘nin “Türkiye’yi Anlama Kılavuzu” raporunun gündelik yaşama dair rakamlarından ilginç bulduklarımızı listelemiştik hatırlarsanız.
O rakamlardan belki de en ilginç olanı insanların okuma alışkanlıklarına dair kısımlardı, hatırlatmak gerekirse:
– Türkiye’de insanların yüzde 45’i hiçbir zaman kitap okumuyor.
– Haftada bir kereden fazla kitap okuyanların oranı yüzde 17 olarak tespit ediliyor. Hiçbir zaman kitap okumayanların oranı erkeklerde yüzde 52, kadınlarda ise yüzde 38.
– Haftada bir kereden fazla kitap okuma oranı ise erkeklerde yüzde 11 iken kadınlarda yüzde 22. (Haftada bir kitap bitirmek değil, haftada bir kere kitap okumak, yanlış olmasın.)
Neden böyle olduğunu düşünedururken bir anda şu kütüphanelere denk geldik ve olayı çözdük: İnsana kitabı sevdirmek ve teşvik ettirmek için şöyle bir kütüphanemiz olmadı ki herkes harıl harıl kitap okusun. 🙂
Buyurun dünyadan en güzel kütüphaneler listemizle hem “Bizde niye yok?” dedirtelim hem de sizleri biraz daha okumaya teşvik edelim.
1. Musashino Sanat Okulu Kütüphanesi
Tokyo / Japonya
Japon mimar Sou Fujimoto‘nun tasarladığı kütüphane dünyanın en basit kütüphanesi. Sadece raflar ve dış cepheyi oluşturan bir camdan oluşan kütüphanenin mimari da bir kütüphane için ihtiyacınız olan şeylerin sadece kitaplar, raflar ve ışık olduğunu belirtmiş.
2. İskenderiye Kütüphanesi
İskenderiye / Mısır
Esas İskenderiye Kütüphanesi, M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş ve M.S. 3. yüzyılda içindeki sonsuz değerdeki pek çok evrakla yok edilmişti, devrinin en önemli kütüphanesiydi. 2002’de Snøhetta mimarlarınca Akdeniz’e dönük inşa edilen yeni İskenderiye Kütüphanesi ise orijinaline bir saygı duruşu mahiyetinde.
3. Kanazawa Umimirai Kütüphanesi
Kanazawa / Japonya
Bu üç katlı adeta bir kek kalıbı gibi tasarlanmış kütüphane, içeri giren huzurlu ışık ve etrafı saran hazine değerindeki kitaplarla, ziyaretçilere bir kitap ormanına girmiş hissi veriyor.
4. New York Halk Kütüphanesi
New York / ABD
İnşa edildiği zaman dünyanın en mermer yapıları arasında olan kütüphane, içindeki yaklaşık 53 milyon eserle günümüzün en büyük 3. kütüphanesidir.
5. Admont Kütüphanesi
Admont / Avusturya
Alplerin eteğinde yer alan bu yapı dünyanın en büyük ikinci keşiş kütüphanesi. 1776 yılında Joseph Hueber tarafından geç barok tarzında inşa edilen yapının tavanını da Bartolomeo Altomonte‘nin insan bilgeliğinin seviyelerini anlattığı eserleri süslüyor.
6. Kopenhag Kraliyet Kütüphanesi
Kopenhag / Danimarka
1999’da tamamlanan “Kara Elmas”, Danimarka Ulusal Kütüphanesi’nin bir uzantısı olarak inşa edilmiş. Neo-modern yapıdaki binanın sert dış yapısını bölen cam içerideki okuma ortamını ışık ve manzarayla muhteşem bir atmosfere çeviriyor.
7. Trinity College Kütüphanesi
Dublin / İrlanda
İçindeki “Uzun Oda” sayesinde ünlenen mermer ve koyu ahşap ağırlıklı bir iç yapıya sahip kütüphane, İrlanda’nın en büyük kitap koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
8. José Vasconcelos Kütüphanesi
Meksiko / Meksika
Mimar Alberto Kalach tarafından rafların havada yüzüyormuş gibi görünmesi fikriyle cama abanılarak inşa edilen yapının tam ortasında dev bir balina iskeleti bulunmaktadır.
9. Vannesla Kütüphanesi ve Kültür Merkezi
Vannesla / Norveç
Helen & Hard mimarları tarafından tavanı destekleyen pek çok kavisin üzerine kurulu şekilde tasarlanan mekanın ilham kaynağı bir balina iskeleti.
10. Boston Halk Kütüphanesi
Boston / Massachusetts / ABD
Kabaca 23 milyon eser içeren Amerikanın en büyük ikinci kütüphanesi İtalyan çizgisine sahip mimarisiyle herkesin kullanımına açık.
11. Seattle Kütüphanesi
Seattle / Washington / ABD
2004’te açılan, cam ve çelikten oluşan yapının tasarımı hakkında geleneksel kütüphane anlayışının yeniden yorumlanması denilebilir. Rem Koolhass‘ın tasarladığı bina aynı zamanda sadece kitaplara değil her tür medyaya ulaşabileceğiniz bir kaynak.
12. Beinecke Nadir Eserler Kütüphanesi
New Haven / Connecticut / Amerika
Nadir eserler ve el yazmalarından oluşan ve Yale Üniversitesi‘ne bağlı olan kütüphane dünyada bu tip eserlerin korunmasına adanmış en büyük yapı. Mermer, granit, bronz ve eserlere zarar vermeyecek seviyede ışık girmesine sebe olan pencerelerden oluşan bu efsanevi yapıda yer alan eserler arasında bir Gutenberg İncili bile mevcut.
13. George Peabody Kütüphanesi
Baltimore / Maryland / ABD
George Peabody adlı bir hayırseverin Baltimore halkının iyiliği ve misafirperverliği anısına yaptırdığı bu yapı 19. yüzyıl mimarlarından Edmund Lind tarafından ortada bir avlu kalacak şekilde 5 katlı olarak tasarlanmış.
14. Sir Duncan Rice Kütüphanesi
Aberdeen / İskoçya
Aberdeen Üniversitesi‘nin yeni kütüphanesi olan 21. yüzyıl mimarisi bu eser, merkezindeki spiral şeklindeki avlusuyla biliniyor. 8 katlı yapının çatısındaki paneller ise güneş enerjisini elektriğe çevirerek binanın enerji ihtiyacını karşılıyor.
15. Liyuan Kütüphanesi
Pekin / Çin
Pekin’in dışındaki küçük bir köyde yer alan tek katlı bu kütüphane, kereste yapısı ve çatlaklardan sızan ışığıyla adeta etrafını saran ormanın bir parçası gibi. Doğa dostu olarak tasarlanan yapıdaki tüm malzemeler geri dönüştürülebilir.
16. Portekiz Kraliyet Kütüphanesi
Rio de Janeiro / Brezilya
19. yüzyılda yapılan ve 350.000’in üzerinde esere ev sahipliği yapan bu kütüphane aynı zamanda Portekiz dışındaki en büyük Portekiz eserleri koleksiyonu. Portekiz keşifleri dönemine özgü Gotik Rönesans tarzını anımsatan Neo-Manueline tasarımıyla dikkat çeken yapıda, okuyucuların etrafı pek çoğu yazılış tarihi 16. yüzyıla dek dayanan eserlerle çevriliyor.
17. Sainte-Geneviève Kütüphanesi
Paris / Fransa
Paris Üniversitesi öğrencileri için araştırma ve referans kaynağı olan kütüphane, 19. yüzyıl ortalarında Henri Labrouste tarafından inşa edilen yapı, okuma salonundaki demir sütunlarıyla biliniyor.
18. Stuttgart Kent Kütüphanesi
Stuttgart / Almanya
Küp şeklindeki dokuz katlı yapının tasarımında antik Romadaki Pantheon‘dan ilham alındığı söyleniyor. Saf beyaz renkleriyle bir sonsuzluk hissi uyandıran yapıda renkli olan tek şey ise kitapların kendisi…
Eşekli kütüphaneci bonusu:
Bizim belki insanları okumaya teşvik edecek böyle güzel kütüphanelerimiz yok ama okuma aşkını insanların yüreğine zerk etmek için hiçbir zorluktan yılmayan Mustafa Güzelgöz nam-ı diğer Eşekli Kütüphaneci gibi insanlarımız var(dı).
Kendisini tanımayanları şöyle alalım: Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi ve Eşekli Kütüphaneci Mustafa Güzelgöz
